02 Festiwal FOTODOKUMENTU | Dorastając do przełomu

Opowieść o niezmiennie poruszających fenomenach rzeczywistości sprzed roku 1989 i różnych aspektach zmienionej obyczajowości po roku 1989.

- międzynarodowa wystawa „Behind Walls” – „Za Murami. Europa Wschodnia przed 1989”, konfrontującej nigdy dotąd ze sobą nie zestawiane zdjęcia z krajów byłego Bloku Wschodniego, przygotowanej przez holenderskiego kuratora Wima Melisa na Noorderlicht Fotofestival 2008,


Jiří Hanke, „1 maja 1986, godz. 8:45“

- specjalnie na Festiwal przygotowana, polska wystawa „DoNosy – Polska 1980-89 oczami czołówki poznańskich dokumentalistów. Relacja z okresu dorastania (do przełomu)” – prace Mariusza Stachowiaka, Janusza Nowackiego, Macieja Kuszeli i Mariusza Foreckiego
(obie wystawy w grudniu – w Warszawie, w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej, ul. Chodakowska 19/31)
- wernisażowy recital poety i barda Grzegorza Tomczaka
- dyskusja pt. „Fascynujący obraz życia w socjalistycznym raju?
- Dzień Fotokastu – kolejny pokaz nowej formy prezentacji zdjęć, po zainicjowanej na ubiegłorocznym 01 Festiwalu Fotodokumentu pierwszej w Polsce, szerokiej prezentacji tego gatunku; tym razem to pokaz międzynarodowy, tematyczny, m.in. z produkcjami Agencji Magnum, Media Storm i kilkoma ekskluzywnymi materiałami, stworzonymi specjalnie na nasz Festiwal.

Gustav Aulehla, Żołnierze w pociągu koło Ołomuńca,1960

Wszystkie te wydarzenia mają na celu popularyzację fotografii reporterskiej w Polsce i przywracanie fotoreportażowi rangi artystycznej.
—–

Międzynarodowa wystawa „Behind Walls – Eastern Europe before 1989”
„Za Murami – Europa Wschodnia przed 1989”

- dzieło holenderskiego kuratora Wima Melisa, pokazane po raz pierwszy na XV Noorderlicht, Międzynarodowym Festiwalu Fotograficznym (Fries Museum w Leeuwarden, Holandiia, 7 wrzesień – 26 październik  2008); polski kurator: Monika Piotrowska

70 prac, 20 fotografów z 10 krajów

Wystawa konfrontuje nigdy dotąd ze sobą nie zestawiane zdjęcia z krajów byłego Bloku Wschodniego (poza Rosją). Wybrał i skomentował je zachodnio-europejski kurator, który nigdy przed 1989 r. nie znalazł się po drugiej stronie Żelaznej Kurtyny, za wschodnio-europejskimi „Murami”. W Polsce pokazujemy w większości nieznane i najciekawsze z pokazanych pierwotnie w Holandii prac.

Stano Pekar, „Zdjęcie na żądanie (Akademik)”, 1975

Wim Melis o idei prezentacji:
„Obalenie Muru Berlińskiego w 1989 r. obwieściło koniec Bloku Wschodniego, a socjalizm i totalitaryzm ustąpiły z drogi kapitalizmowi i demokracji. Razem ze zbiorem starych wartości puszczono w niepamięć unikalny zbiór fotograficzny. Każde z państw członkowskich Bloku Wschodniego rozwijało swój własny słownik fotograficzny, który prawie nigdy nie wyszedł poza swe narodowe granice. Te reminiscencje komunistycznej przeszłości nie są teraz pożądane i historycznie ważnej części fotografii grozi, że, nim ją zobaczymy, na zawsze zostanie zapomniana.
Pracując w służbie reżimowi bądź niezależnie i w podziemiu, wschodnio-europejscy fotografowie dokumentowali świat, który obecnie znika. Każdy robił to we własny sposób. Behind Walls oferuje przegląd ich prac, pokazywanych w zasadzie po raz pierwszy poza krajem pochodzenia ich autorów.
Cenzura i brak wolności były w Europie Wschodniej oczywistym składnikiem życia, a reżim totalitarny propagował bohaterski wizerunek socjalistycznego społeczeństwa. Nie doceniano fotografów życia codziennego i sfery osobistej. Tylko w okresach stosunkowej wolności, jak podczas Praskiej Wiosny czy w NRD w późnych latach 70., naruszali niepisane prawa, choć i wtedy ostrożnie. Pocieszenie często niosła ucieczka w samodzielnie kreowaną rzeczywistość, co stało się mocnym bodźcem dla fotografii eksperymentalnej.
Od dumnych portretów przodowników, po skryte zdjęcia z manifestacji – Behind Walls daje fascynujący obraz życia i fotografii w socjalistycznym raju.”

Polacy na Behind Walls – pokażemy po1-2 fotografie każdego z nich:

Andrzej Baturo (ur. 1940)
„Zostać żołnierzem. Polska 1970-1979”

Michał Cała (ur. 1948)
„ŚLĄSK. Polska 1978-1979”

Krzysztof Cichosz (ur. 1955)
„Poreportaż. Polska 1981-1983”

Marian Kucharski
„Nowa cywilizacja/Kronika pamięci. Polska 1967-1968”

Henryk Makarewicz (1917-84) & Wiktor Pental (ur. 1920)
„802% ponad normę. Polska 1940-1960”